Energieneutraal bouwen

Energieneutraal bouwen heeft de toekomst. Vanaf 2021 is het wettelijk verplicht om nieuwbouw bijna volledig energieneutraal te realiseren. Afspraken hierover zijn gemaakt in het Energieakkoord voor duurzame groei en in de Europese Richtlijn EPBD (European Energy Performance of Buildings). De exacte energieprestaties die gebouwen moeten leveren, zijn vastgelegd in Wet Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG).

Wat is energieneutraal bouwen?

Wat verstaan we precies onder energieneutraal bouwen? Er bestaan verschillende definities, afhankelijk van de ambities die worden nagestreefd. Een project kan beschouwd worden als energieneutraal wanneer er per jaar minder (fossiele) brandstof van buitenaf wordt betrokken voor een gebouw of woning dan het gebouw aan duurzame energie opwekt en levert aan de omgeving.

Anderen spreken van energieneutraal bouwen wanneer er over de gehele levensduur gezien, per jaar niet meer brandstof van buitenaf nodig is dan het zelf levert, om een gebouw te realiseren, te gebruiken en af te breken. Het energieverbruik dat nodig is voor de bouw en de sloop wordt in dit geval teruggerekend naar een jaarlijkse bijdrage, uitgaande van de te verwachten levensduur van een gebouw.

6 belangrijke voordelen van energieneutraal bouwen

Energieneutraal bouwen is zeer actueel omdat het grote voordelen biedt, zowel voor woning- als utiliteitsbouw. De belangrijkste voordelen van energieneutraal bouwen zijn:

  1. Minder CO2-uitstoot
  2. Besparing op energiekosten
  3. Meer comfort en een gezond leefklimaat
  4. Vergroot de financiële waarde van gebouwen
  5. Maatschappelijk verantwoord
  6. Voorbereid op de toekomst

1. Minder CO2-uitstoot

Wereldwijd neemt de vraag naar energie toe. Meer fossiele brandstoffen gebruiken is geen optie. Onze voorraad fossiele brandstoffen is eindig en ze zorgen voor een zware belasting op het milieu als gevolg van CO2. Op Europees niveau zijn er afspraken gemaakt om de CO2-uitstoot drastisch te verminderen. In Nederland komt 60% van de totale CO2-uitstoot van gebouwen en woningen. Op dit vlak is dus veel winst te behalen.

Woningen en gebouwen die energieneutraal zijn gebouwd, stoten aanzienlijk minder CO2 uit dan traditionele bouw. Wanneer isolatie, duurzame energiewinning en installatietechnische aspecten goed op elkaar zijn afgestemd, gebruikt een energieneutraal gebouw 4 tot 5 keer minder energie dan traditioneel gebouwde panden. Leg je de uitstoot naast de eisen in het huidige bouwbesluit, dan gebruiken energieneutrale gebouwen tot 2 keer minder energie. Omgerekend een vermindering van CO2-uitstoot met 50%.

2. Besparing op energiekosten

Energieneutraal bouwen zorgt voor een enorme besparing op energiekosten. Omdat de prijs voor energie alleen maar zal toenemen, is het op de lange termijn veel voordeliger om energieneutraal te bouwen.

3. Meer comfort en gezond leefklimaat

  • Energieneutraal bouwen zorgt voor extra comfort door:
  • Optimale isolatiewaarde: zorgt voor behagelijke warmte in de winter en verkoeling in de zomer
  • Luchtdicht afwerken van naden en kieren (luchtdicht bouwen): voorkomt koude tochtstromen
  • Speciale technische installaties, zoals vloer- en/of muurverwarming (geven een prettige warmteafgifte en een behaaglijk gevoel), (passieve) koeling en verlichting
  • Betere geluidsisolatie.

4. Vergroot de financiële waarde

Energieneutraal bouwen vergroot de waarde van woningen en gebouwen. De eisen die worden gesteld aan woningen en de kosten van energie zullen in de toekomst alleen maar toenemen. Energieneutraal bouwen levert nu al een voorsprong op. Het vergroot de marktwaarde van woningen en zorgt voor een hogere huur en beleggingswaarde van kantoren.

5. Maatschappelijk verantwoord

Door energieneutraal te bouwen laten mensen en bedrijven zien wat ze belangrijk vinden. Voor hen telt niet alleen het eigenbelang op de korte termijn, maar ook het algemeen belang op de langere termijn. Op dit moment hebben bedrijven die energieneutraal bouwen een voorbeeldfunctie. Het wordt gezien als een pré wanneer zij investeren in energieneutraal en duurzaam bouwen.

6. Voorbereid op de toekomst

Energieneutraal bouwen is de toekomst. De mogelijkheden en kansen die er liggen op dit gebied zijn we nog maar net aan het ontdekken en ontwikkelen. Gebouwen die energieneutraal worden gebouwd, profiteren nu al van de voordelen en lopen ver vooruit op de energie-eisen die op Europees niveau zijn vastgelegd. Daarin staat dat vanaf 2021 alle nieuwbouw ‘bijna energieneutraal’ moet zijn.

Energieneutraal renoveren levert vergelijkbare energieprestaties

Kortom, wie energieneutraal bouwt, anticipeert op de toekomst. Maar nieuwbouw maakt slechts een klein deel uit van de totale bestaande bouw. Uit onderzoek blijkt dat ook bij ingrijpende renovaties van gebouwen grote, zo niet gelijke energieprestaties haalbaar zijn als bij nieuwbouw!

Grote energieprestaties vereisen integrale aanpak

Naarmate er energiezuiniger wordt gebouwd, neemt de onderlinge samenhang tussen bouwkundige, bouwfysische en installatietechnische aspecten toe. Hoe hoger de eisen die worden gesteld aan de energieprestaties van een gebouw, hoe belangrijker het wordt te werken vanuit een integrale aanpak (integraal ontwerp en bouwconcept).

Bij energieneutraal bouwen grijpen alle aspecten op elkaar in

Om tot hoge energieprestaties te komen, moet al in de ontwerpfase rekening worden gehouden met een verregaande samenhang tussen onder meer bouwkundige aspecten, bouwconcept en installatietechniek. Uiteraard mogen daarbij wooncomfort en gebruikersgemak niet uit het oog worden verloren.

Luchtdicht bouwen energieneutraal bouwconcept

Bij energieneutraal bouwen spelen de constructie en de schil van een gebouw een belangrijke rol. Door een goede schil op te zetten en de kieren en naden luchtdicht af te werken, zorg je al voor minimaal warmteverlies en hoge isolatiewaarden. Een combinatie van een luchtdichte schil met de juiste installaties maakt het mogelijk een energieneutrale woning te bouwen. Ga je nog een stap verder, dan wekt de woning zijn eigen energie op, voor bijvoorbeeld stroom en warm water.

Een integraal energieneutraal ontwerp blijkt in de praktijk echter nog geen garantie voor goede energieprestaties op te leveren. Energieneutraal bouwen vraagt meer. Het vraagt om een zeer zorgvuldig bouwproces, voldoende kennis van complexe uitdagingen die de praktijk ons voorschotelt en een goede controle op de gerealiseerde energieprestaties.

Details die ertoe doen

Hoewel we in de praktijk zien dat tal van gebouwen nog niet de energieprestaties leveren die haalbaar werden geacht, worden er op dit moment grote stappen gezet. Niet zozeer de gekozen concepten en ontwerpen, maar juist de uitvoering speelt een cruciale rol bij de uiteindelijke energieprestatie die een gebouw levert. De luchtdichte afwerking van naden en kieren (luchtdicht bouwen) is sterk bepalend voor de kwaliteit en de uiteindelijke energieprestaties. Het zijn de details die het ‘m doen!

Samenvatting

Energieneutraal bouwen en renoveren is de toekomst. Naast geweldige innovatieve ontwikkelingen zijn er in de praktijk nog de nodige hobbels te nemen, voordat energieneutraal bouwen en renoveren de standaard is. Veel meer dan bij de traditionele bouw vraagt energieneutraal bouwen om een zorgvuldige afstemming tussen de ontwerpen, bouwconcepten en innovatieve technieken. Maar bovenal vraagt het een totaal nieuwe manier van denken, ontwerpen en realiseren. Het vereist een integrale en multidisciplinaire aanpak waarbij meerdere partijen vanaf het begin nauw samenwerken om steeds hogere energieprestaties te realiseren